Obszar dzisiejszej wsi Bartodzieje był zamieszkały już w okresie prahistorycznym. Świadczą o tym wyniki poszukiwań archeologicznych, z których pierwsze miało miejsce w czasach dość odległych, bo już w początkach ubiegłego wieku. Krakowski historyk Marian Wawrzeniecki i redaktor „Gazety Radomskiej” Szczęsny Jastrzębowski w latach 1902 i 1904 prowadzili prace badawcze w poszukiwaniu śladów kolonizacji w dolinie […]
Czytaj dalej ›
Bartodzieje były od końca XIV w. wsią prywatną. Właściciele majątku wznosili dwory – miejsca ich stałej lub czasowej rezydencji. Od XVII do połowy XIX w Bartodziejach często przebywał jedynie dzierżawca lub zarządca, a właściciel wsi będąc większym posiadaczem ziemskim mieszkał w innych dobrach. Było tak m.in. w okresie, gdy Bartodzieje należały do rodu Pułaskich. Pierwszym […]
Czytaj dalej ›
Przez stulecia, podobnie jak w sąsiednich majątkach, w Bartodziejach był niewielki drewniany dwór. W opisie wsi z 1826 roku znajduje się o nim następująca wzmianka: „dwór z drzewa w węgieł stawiany, gontami podbity”. W kilka lat później rozpoczęła się budowa murowanego dworu, zwanego potocznie pałacem, którego pozostałości przetrwały do czasów współczesnych. Z kolejnego zachowanego opisu […]
Czytaj dalej ›
Nazwa wsi związana jest z jej pierwotnym, służebnym charakterem. Założycielami osady byli bartnicy-bartodzieje. Leśne barcie były ich dziedziczną własnością, posiadali przywilej wolnego wstępu do lasu i korzystania z jego zasobów, w zamian składali daninę w miodzie, tzw. bartne do grodu kasztelańskiego w Radomiu. Warunki naturalne okolicy sprzyjały rozwojowi gospodarki łowiecko-bartniczej. Wieś do XIX wieku była […]
Czytaj dalej ›
Księga wieczysta dóbr ziemskich Bartodzieje z wykazem gospodarstw chłopskich z 1826 roku, tabela uwłaszczeniowa (likwidacyjna) z 1864 roku oraz rejestr scaleniowy z 1934 roku wraz z mapą gruntów objętych komasacją – to najważniejsze źródła wiedzy o własności ziemi chłopskiej w Bartodziejach..
Czytaj dalej ›
Ludność wsi Na demografię Bartodziej oddziaływało w ciągu wieków wiele czynników. Obok naturalnych przyczyn takich jak epidemie czy nieurodzaje, oraz zewnętrznych, a więc wojen i niepokojów społecznych, o ilości mieszkańców wsi w znacznym stopniu decydował jej właściciel. Jeszcze w XVIII w. wraz z utrwaleniem pańszczyzny i poddaństwa chłopów, powszechne były przypadki handlu chłopami, traktowanymi przez […]
Czytaj dalej ›
Herb Kierdeja czytaj więcej o herbie Herb Kierdeja należał do Krzywckich(właściciele Bartodziej w I. poł. XIX w.) Herb Ślepowron czytaj więcej o herbie Herb Ślepowron należał do Pułaskich (właściciele Bartodziej w II. poł. XVIII w.) Herb Jastrzębiec czytaj więcej o herbie Herb rodziny Janowskich (właściciele Bartodziej od 1912 do 1988 r.) Herb Łabędź czytaj więcej […]
Czytaj dalej ›
Historia wspólnoty gruntowej wsi Bartodzieje Od okresu przedwojennego wspólnota miała charakter nieuregulowany. Istniała na podstawie dokumentów scaleniowych z 1934 r, które wskazywały jako grunty użyteczności publicznej działki nr 35 „Glina” i nr 53 „Ług”. Wspólnota przez dziesięciolecia służyła mieszkańcom wsi. Znajdujący się na niej staw wykorzystywany był jako wodopój dla bydła, a pozostała część jako […]
Czytaj dalej ›
Do dworu na chwilę wróciło życie (dod. 27.10.2012). W dniu 27 października 2012 roku do Bartodziej zawitała ekipa filmowa. W scenerii ruin dworu nakręconych zostało kilka scen, które znajdą się w dokumentalnym filmie o powstaniu styczniowym. W Bartodziejach nagrana została m.in. scena przedstawiająca powstańców, powracających w rodzinne strony, po kilku miesiącach walk z wojskami rosyjskimi. […]
Czytaj dalej ›
Zapraszam do galerii zdjęć bartodziejskiego dworu z okresu międzywojennego. Fotografie pochodzą z rodzinnego archiwum Danuty Pretzel, córki prawnika Edmunda Janowskiego, brata Bolesława, który był pierwszym właścicielem majątku Bartodzieje z rodu Janowskich. Edmund Janowski pochodził z kresów, urodził się w 1889 w Kalnej Dereźni w powiecie latyczowskim. Studiował w Dorpacie, dyplom prawnika uzyskał na Uniwersytecie […]
Czytaj dalej ›
Przydrożne krzyże i kapliczki są typowe dla krajobrazu radomskiej wsi. W Bartodziejach wciąż możemy podziwiać kilka form takich niewielkich budowli kultowych. W galerii zdjęć wykonanych przez kilkoma laty znajdują się fotografie odchodzących powoli drewnianych krzyży (jeden już nie istnieje), kapliczki słupowej z początku XIX wieku i późniejszych kapliczek murowanych oraz najprostszej drewnianej skrzynki z obrazem […]
Czytaj dalej ›
